نقد رمان ماهی ها پرواز می کنند : تحولی غیر ممکن اما عظیم در فضایی ده روزه

نقد رمان ماهی ها پرواز می کنند : نوشته مریم بصیری
داستان دختری به نام ماهی که برای درس خواندن به تهران آمده است.
اصل و نسب خودش را کنار گذاشته، دانشجوی ارشد و موفق در کارش است.

او خانواده اش و فرهنگ و ارزش­هایشان را در شأن خودش نمی­ داند و زندگی دیگری برای خودش رقم زده است که باعث شده در ظاهر شیک و دلچسب باشد اما از درون خسته و ویران.

زیارت خانه خدا قسمتش می­ شود که البته او به نیت استفاده از هنر معماری عربستان راهی می­ شود.
اتفاقاتی می­ افتد که او را به خود می­ آورد.

نویسنده تلاش کرده تا درون یک دختر جوان و فضای بیرونی که او را با این ترکیب پوششی آرایشی قضاوت می­ کند را ترسیم نماید و درفضایی ده روزه تحولی عظیم را برای او رقم بزند.

تکرار صحنه­ ها و لحظه­ ها و مکان­ها؛
دیالوگ­های غیر شیرین و غیر جذاب؛
عدم پویایی فکری قهرمان داستان؛
چرایی تغییر مسیر او چه به سمت بدی­ها و چه به سمت خوبی­ها باعث شده است تا رمان دیر و کند پیش برود و خواننده خسته می­ شود.

نویسنده می­ توانست خیلی بهتر از فضای معنوی آن­جا و حال و احوال افراد استفاده کند.
مدام افکار و عقاید قهرمان داستان را به چالش بکشد و او را در پی یافتن جواب به تلاش وا دارد.
اما بیشتر تعریف­ ها از افرادی است که محض تفریح به حج رفته­ اند.
به جای توصیف حالات شیرین روحی، شوق و ذوق تفریح و خرید در دل می­ نشانند.

به هر حال رمانی است که اگر بازبینی شود می­ تواند کمک فکری خوبی برای جوانان باشد.
سوالات زیادی در ذهن خواننده شکل می­ گیرد؛
از چرایی انتخاب عروس مسافر توسط شوهرش؛
دامادی دین دوست، عروسی دین­ گریز و تفاوت فاحش آن­ها.
از اینکه همسفران غالبا دل به حال معنوی سفر حج نمی­ دهند و یا ایرانیان اینگونه­ اند،
اینکه پیرها تمایل به عبادت دارند و جوانان ما نه،
اینکه زنان ایرانی کم حوصله و بداخلاق و مصرف­گرا هستند.

نویسنده، می­ توانست در رمان  علاوه بر نشان دادن شخصیت­های ضعیف، فرد یا افرادی قوی و خوب را هم نشان دهد تا سیر تحول ماهی، شکل منطقی پیدا کند.