رمان های خارجی معرفی شده توسط امام خامنه ای

۱. دن آرام اثر شولوخوف:

اگرچه بیش از دو کتاب و تقریباً می‌شود گفت تعداد زیادي کتاب راجع به انقلاب اکتبر خوانده‌ام. یکی از این دو رمان «دُنِ آرام» اثر شولوخف است که معروف است. خودِ شولوخف هم، بلاتشبیه مثل شما آقایان است. یعنی اصلاً پدید آمده‌ي انقلاب است؛ مربوط به طبقه‌ي انقلاب است. 1373/04/22

2. گذر از رنجها اثر الکسی تولستوي

آلکسی تولستوي تا سال 1925 میلادي، ضدّانقلاب بوده است و حتّی از کشور فرار می‌کند و به قول آقایان، به اصطلاح به عنوان «عنصر سفید» آن روزگار، به آلمان یا فرانسه می‌رود. ولی پس از مدّتی که به شوروي برمی‌گردد، کتاب «گذر از رنج‌ها» را می‌نویسد. نمی‌دانم این کتاب را دیده‌اید یا نه؟ «گذر از رنج‌ها» رمانی بسیار عالی در بابِ انقلابِ سوسیالیستیِ شوروي است. 1373/04/22

3. جنگ و صلح اثر لئو تولستوي

«جنگ و صلح» تولستوي مربوط به مقاومت عجیب مردم روسیه است در مقابل حمله‌ي ناپلئون و حرکت عظیمی که مردم مسکو انجام دادند براي ناکام کردن ناپلئون. تولستوي کتاب‌هاي دیگري هم دارد، اما به نظر من این کتاب برجستگی‌اش به خاطر این است که کاملاً بر محور روح دفاع مردم روسیه است. /31 1384/06

4. بینوایان اثر ویکتور هوگو

شما اگر بینوایان ویکتور هوگو را خوانده باشید، در اول داستان، صحبت پیرمردي است که جزو منتخبین همان گروه دوم بوده است. تا آن تاریخی که داستان ویکتور هوگو شروع می‌شود – تقریباً اواخر قرن نوزدهم، یعنی حدود سال ،1825 شاید هم بیشتر – هنوز آن تبعیدي وجود داشته است؛ که شما ماجراي آن تبعیدي را و این که چه می‌کرد و چه می‌گفت و چطور هنوز می‌ترسید، در آن داستان مشاهده می‌کنید! 1377/12/15

5. خانواده تیبو اثر روژه مارتین دوگار

از یک نویسنده‌ي قويِ فرانسوي رمانی خواندم به نام «خانواده‌ي تیبو». البته آن نویسنده، معروف نیست؛ اما این رمان خیلی قوي است.معمولاً رمان‌هاي بزرگ و قويِ فرانسوي‌ها و روس‌ها و دیگر کشورهایی که رمان‌هاي بزرگ از آنجاها منتشر شده، تصویر هنرمندانه‌ي واقعیت‌هاي زندگی است. /02/19 1384

6. جان شیفته اثر رومن رولان

البته چند سال بعد هم ترجمه‌ى دیگر ایشان (مرحوم محمد قاضی) را از یک اثر بسیار مهم دیگرى از رومن رولان خواندم که «جانِ شیفته» – است به نظرم سه، چهار جلد است – با نثر بسیار فاخر و حقیقتاً مرصع و مزین. البته من از جهت اینکه ترجمه چقدر با اصل مطابق است. 1388/02/24

7. غرور و تعصب اثر جین اوستین

خلاصه انگلیسی کتاب‌هاي جین اوستین را از جمله همین غرور و تعصب را من خواندم. براي کسانی که انگلیسی می‌آموزند خلاصه‌هاي ساده‌یی درست می‌کنند. 1376/02/14

8. سرخ و سیاه اثر استندال

استاندال یکی از شاهکارهاي قصه نویسی فرهنگ غرب است و به خاطر همین کتاب، جزو رمان‌‌نویس‌های درجه‌ی اول فرانسه نام برده می‌شود. این کتاب هم از رمان‌هاي درجه‌ي یک و یکی از 10 رمان معروف دنیاست. رمان را فقط براي این نمی‌نویسند که کسی سرگرم شود. اینها پیام دارند و نشان دهنده‌ي فرهنگند. 1377/10/24

9. خوشه‌هاي خشم اثر جان اشتاین بک

همین کتاب معروف «خوشه‌هاي خشم» اثر «جان اشتاین بک» یا دیگر کتابش را که الان در ذهنم نیست، بخوانید و ببینید راجع به وضع چپ‌ها و برخورد سردمداران مرکز به اصطلاح دموکراسی با آنها چه نوشته است! 1375/02/13

10. دل سنگ اثر میخائیل بولکاکف

من بارها مثال قصه‌هاي انقلاب اکتبر را گفته‌ام. یکی کتاب «گذر از رنج‌ها» تولستوي است که فوق‌العاده است… این‌ها داستان‌هاي انقلابی است و کتاب «دل سگ» که ضدانقلاب اکتبر است1376/05/18.

11. پابرهنه ها اثر زاهاریا استانکو

رمان نویس معروف رومانیایی – زاهاریا استانکو – کتابی دارد؛ نمی‌دانم شماها خوانده‌اید یا نه. من این کتاب را سال‌ها پیش خوانده‌ام. داستان، مربوط به اشغال بخارست به وسیله‌ي آلمانیهاست 1383/09/11

12. دنیاي سوفی اثر یوستین گردر

بله؛ این کتاب را بچه‌هاي ما خوب است بخوانند. 1398/02/11 در بازدید از نمایشگاه کتاب غرفه انتشارات هرمس

13. دوزخیان روي زمین اثر فران تس فانون

شما اگر این کتاب‌هایی را که در دوره جوانی ما درباره امریکاي لاتین و آفریقا نوشته شده است، خوانده باشید – مثل کتاب‌هاي «فرانتس فانون» و کسانی دیگر که آن زمان‌ها کتاب می‌نوشتند و امروز هم کتاب‌هایشان به اعتبار خودشان باقی است – درمی‌یابید که وضع ما هم همین‌طور بود 1377/02/07

14. ریشه‌ها اثر الکسی هیلی

«این یکی از بلایاي بزرگ استکبار در دوران جدید است.» بعد یک مثال روشن و مصداق معین هم بیان کردند که برخورد مستکبرین با بومیان آمریکا بود و براي دومین بار در سه ماه اخیر از یک کتاب خارجی اسم بردند و خواندن آن را مغتنم دانستند: رمان «ریشه‌ها» نوشته‌ي آلکس هیلی. 1392/09/02

15. اتللو – تاجر ونیزي اثر ویلیام شکسییر

نوشته ي شکسپیر، براي آدمی که اهل ادبیات است، به قدر نوشته‌ي «سعدي» احترام و لذّت ایجاد می‌کند. بنده خودم شاید اکثر نوشته‌هاي شکسپیر را خوانده‌ام و احساس التذاذ و تعظیم و تکریم کرده‌ام. 1372/05/08

16.  آمریکایی اثر هوارد فاست

کتابی هست که بعید است شما آن را مطالعه کرده باشید – لابد کمتر وقت می‌کنید بخوانید – این کتاب از یک رمان نویس معروف امریکایی به نام «هوارد فاست» است – ظاهراً هنوز هم زنده است و شاید ده، دوازده جلد کتاب دارد؛ بنده هم بعضی از کتاب‌هایش را دارم و خیلی از آنها را خوانده‌ام او یک رمان نویس بسیار خوبی است؛ قدري هم چپ می‌زند؛ البته چپ به اصطلاح امریکایی‌ها. 1377/12/04

17. کلبه عمو تام اثر هریت بیچر استو

شما اگر این کتاب رمان کلبه‌ي عمو تام را خوانده باشید، می‌بینید؛ این تقریباً مال دویست سال پیش است؛ این کلبه‌ي عمو تام، نوشته‌ي نزدیک دویست سال قبل [است]؛ مال همان وقت‌ها است. آنها را تشویق می‌کردند، از این‌جا فرار می‌کردند، آن طرف می‌بردند؛ براي چه؟ براي اینکه آزاد باشند؟ نه، براي اینکه کارگر ارزان لازم داشتند؛ کارگر ارزان! تقلّبِ حضراتِ متمدّنینِ غربی در مسائل گوناگون از این قبیل است . 1401/10/14

18. سفرنامه گالیور اثر جاناتان سوئیفت

اتفاقاً این تیپ در یکی از کارهاي تلویزیون هم هست. همان نمایش سفرنامه‌ي(3) گالیور که من کتابش را هم خوانده‌ام. در سفرهاي گالیور، یکی از آن چهار تا بچه هست، که هر کاري می‌گویند، می‌گوید «آقا، نمی‌شود». 1371/10/01

19. شکست اثر امیل زولا

بسیاري از کتاب‌هاي دیگري که یا در مورد انقلاب شوروي نوشته شده، یا در مورد انقلاب کبیر فرانسه نوشته شده، یا در مورد جنگ‌هاي فرانسه و آلمان و دفاع مردم فرانسه نوشته شده؛ مثل بعضی از کتاب‌هاي امیل زولا. مهمترین آثار رمانی مربوط به دوران حساس یک ملت است ، 1384/06/31

20. پارادینها اثر میشل زواکو

مثلاً یک نویسنده معروف فرانسوى هست به نام «میشل زواکو» که کتاب‌هاى زیادى دارد. 1376/11/14

21. نگاهی به جهان تاریخ اثر جواهر لعل نهرو

«نهرو» در کتابِ خودش می‌نویسد اینها آمدند هند. به گفته‌ي او، در دورانی که هنوز انقلاب صنعتی نشده بود و ماشین‌هاي بزرگ به وجود نیامده بود، شبه قاره‌ي هند از لحاظ صنعت، یکی از کشورهاي پیشرفته‌ي دنیا بوده. اینها براي اینکه کار خودشان را پیش ببرند، صنعت هند را نابود کردند؛ 1389/07/14

22. کمدي انسانی اثر انوره بالزاك

البته با تحولات بسیار سخت و رقت بار و مرارت بار؛ که شما اگر رمان‌هاي قرن نوزده فرانسه را بخوانید، کاملاً نشانه‌ي این انقلاب‌ها و این مرارت‌ها و این محنت‌ها و این تلخی‌ها براي مردم فرانسه را در این کتاب‌ها خواهید دید؛ از جمله کتاب‌هاي ویکتورهوگو و بالزاك و دیگران. 1390/05/19