نقد انتشارات نردبان
مدتی است که با دغدغه تربیت، وارد حوزه کتاب کودک شدهام و مطالعاتی گسترده بر تولیدات ناشران داخلی دارم. شاید بتوان گفت وقتی وارد کتابفروشیها میشوم و یا به نمایشگاههای دورهای کتاب میروم، معدود کتابی هست که در بخش کودک نخوانده باشم و یا نشری نیست که سبک نوشتاری و افق فکری آن برایم روشن نباشد. در این چند سال، همزمان با رصد فضای مجازی متوجه شدهام که همواره بیشتر کسانی که دنبالکنندگان زیادی برای صفحههای خود جذب کردهاند، خواسته یا ناخواسته کتبی را برای کودک خود خریداری و به مخاطبان توصیه میکنند که از ناشرانی با سبک فکری غربی هستند، ناشرانی مثل «پرتقال»، «هوپا» و در این اواخر کتابهای «نشر نردبان».
آنچه در زندگی مجازی افراد مورد توجه قرار گرفته، این است که فارغ از سبک اعتقاداتشان، همگی به سمت یک سبک زندگی کشیده میشوند و به راحتی میتوان فهمید که ابزار رسانه توانسته است محیط خلوتی برای تبلیغ بی سر و صدا، برای خروج از حدود الهی ایجاد کند.
آنچه در این نوشتار مورد توجه قرار گرفته است، کتابهای نوظهور نردبان است. شرکت انتشارات فنی ایران که متولد 1360 است، چند سالیست که کودکی به نام نردبان متولد کرده که از همان ابتدا کمر بر انحراف افکار و تربیت کودکان و نوجوانان این سرزمین بسته است.
با کمی بررسی روی کتاب های نشر نردبان، متوجه میشویم که این نشر به صورت هدفمند روی موضوعاتی که مورد توجه سند 2030 بوده است سرمایهگذاری کرده، بهطوری که بخشی از تولیدات خود را به نام «نردبان قرمز» (آموزش مهارت های زندگی) نامگذاری کرده است.
ناشر هدف خود را از این محصولات اینطور بیان میکند: «مهارتهای زندگی، آموزشهای روانشناختی است كه طی آن فرد میتواند علاوه بر پيشگيری از آسيبهای روانی_اجتماعی، به تدريج بر توانمندیهای خود نيز بیفزايد.»
عمده کتابهایی که در این بخش تولید میشود، به موضوع تجاوز جنسی به کودکان میپردازد، کتابهایی مانند: «بدن من مال منه»، «لمس خوب، لمس بد»، «رازهایی که نباید مخفی کرد»، «بدن تو مال خودته» و از این دست.
نکته قابل توجه این است که در این کتابها نه تنها به کودک کمکی در این زمینه نمیشود، بلکه ترسی در وجود کودک ایجاد میکند و تا انتهای کتاب این ترس همراه کودک باقی میماند، بدون اینکه راهکاری برای پیشگیری و یا درمان ارائه دهد.
بخشهای دیگر این نشر نیز همین سبک فکری و روند تربیتی را پیگیری میکند. برای مثال: کتاب «یک فرار آشغالانه» از بخش «نردبان سبز» (محیط زیست) که در رده سنی کتابهای نوجوان قرار دارد، به خوبی نیازهای روحی یک نوجوان را شناخته و با استفاده از این نیازها یک داستان به اصطلاح طنز از فرار یک زباله دختر از سطل زباله و عاشقی و خستگی و… ساخته است. داستانی که سراسر بیهویتی و ظاهرگرایی را آموزش میدهد و هیچ محتوایی پس از خواندن کتاب نصیبت نمیشود.
متاسفانه کتابهای نردبان، به گفته خود ناشر، بزرگترین مجموعه کتابهای زیستمحیطی، بزرگترین مجموعه کتابهای مهارتهای زندگی و ناشر کتابهای مورد تأیید سازمان بهزیستی برای مهدهای سراسر ایران است! و این زنگ خطری است جدی برای افراد دغدغهمند در حوزه تربیت که این سبک از کتابها در مهد کودکها و مدارس ترویج میشود