کتاب خودخدا
نام کتاب : خودِ خدا، خاطراتی پرجاذبه از رضا پهلوی در نگاه نویسندگان و اندیشمندان خارجی
نویسنده: سید محمدحسین راجی، محسن فوجی
ناشر: دفتر نشر معارف
موضوع: تاریخ معاصر، رضا پهلوی
بریده‌ی کتاب(۱):
آرتور چستر میلسپو، مشاور اسبق دفتر تجارت خارجی وزارت امور خارجه ایالات متحده که برای سازمان دهی مجدد وزارت دارایی ایران استخدام شد، در کتاب “آمریکایی ها در ایران” می نویسد:
شاه و نورچشمی هایش امتیازات انحصاری گسترده ای به شرکت های خصوصی ایرانی دادند. […] علاوه بر این، خود شاه وقتی وزیر جنگ بود، یک موسسه نامعتبر به نام بانک سپه تاسیس کرد که برگرفته از لقب نظامی او بود و سرمایه آن از بودجه ارتش تامین و از جانب نظامیان به شدت کنترل می شد. ص ۱۱
بریده‌ی کتاب(۲):
محمدقلی مجد، مدرس مرکز خاورمیانه دانشگاه پنسیلوانیا، در کتاب “رضاشاه و بریتانیا” می نویسد:
در طول بیست سالی که رضاخان دیکتاتور ایران بود، نواحی وسیعی از کشور، شامل ۷۰۰۰ روستا، آبادی و مرتع، به ملک شخصی وی تبدیل شد. طبق نقشه ای که سفارت آمریکا در سال ۱۹۵۴ م [۱۳۳۳ شمسی] برای نمایش پراکندگی املاک پهلوی و بررسی فروش آنها از سال ۱۹۵۲ م [۱۳۳۱ شمسی] به بعد تهیه کرد، رضاشاه نواحی وسیعی از شمال و غرب کشور (عملا همه لرستان و بخش اعظمی از شمال خوزستان) را به تملک خود درآورده بود که متعاقبا به پسرش رسید. ص۱۳
بریده‌ی کتاب(۳):
ویلیام شوکراس، روزنامه‌نگار، نویسنده، گوینده و مدرس بریتانیایی، در کتاب “آخرین سفر شاه” می‌نویسد:
رضاشاه زمین های متعلق به روحانیون و ملاکان بزرگ را نیز به زور گرفت و بخش عمده آنها را برای خود و خانواده اش نگاه داشت. در واقع در دهه ۳۰ م [دهه ۱۳۱۰ شمسی]، خانواده او از بزرگ ترین زمینداران ایران شده بودند و شاید یک ششم زمین های حاصلخیز را مالک بودند.
صرف نظر از این کار، اقدامات رضاشاه در اصلاح موثر کشاورزی ناچیز بود؛ در نتیجه تولیدات کشاورزی ناچیز بود؛ در نتیجه تولیدات کشاورزی و سطح زندگی روستاییان بدون تغییر باقی می ماند و هیچ بازار ملی برای کالاهای مصرفی یا صنعتی ایجاد نشد و بدین سان صنعتی شدن کشور عقب افتاد. ص۲۱
بریده‌ی کتاب(۴):
کریستین دلانوآ، مورخ فرانسوی، در کتاب “ساواک” می نویسد:
رضاشاه وقتی که می خواست [سلسله] قاجار را از سلطنت برکنار کند، خودش را سدی در برابر بولشویسم{۱} معرفی کرده بود و از زنجیرزنی در میان دسته های عزاداری ایام سوگواری ماه محرم ابایی نداشت. پس از آنکه با حمایت روحانیان به تخت سلطنت نشست، بدون درنگ قدرتشان را با دین زدایی جبری جامعه محدود کرد!
{۱}. بولشویسم عنوان ایدئولوژی حزب بولشویک به رهبری لنین می باشد که انقلاب روسیه را در اکتبر ۱۹۱۷ م انجام داد و اتحاد شوروی را بنا نهاد. ص ۲۵۹
بریده‌ی کتاب(۵):
دکتر آرتور میلسپو، اقتصاددان آمریکایی و مسئول امور مالی ایران می‌نویسد:
رضاشاه در سال های آخر سلطنتش چنین می نمود که نسبت به قدرت، حالت جنون پیدا کرده است. یکی از چاپلوسان پس از آن که اقدامات حیرت انگیز شاه را یادآوری کرد، افزود: اعلی حضرتا، شما بسیار مقتدرید؛ شما سایه خدا هستید.
می گویند رضاشاه لحظه ای به فکر فرو رفت و سپس با لحن جدی گفت: شاید خود خدا باشم!
(آمریکایی ها در ایران، آرتور میلسپو). ص ۲۷
مطالب مرتبط با کتاب خودخدا:
بیشتر بخوانیم…
بیشتر ببینیم…
پیدا شدن اولین فیلم ناطق از رضاشاه